რა არის მითოსი და რა არის მითოლოგია  

Posted by Mari in

Cveulebriv saubarSi ,,miTs” daujerebel ambavze ityvian. Aam mniSvnelobiT miTs zraparTan aigiveben. ,,es xom miTia,zRaparia”, vityviT xolme, magram didi gansxvavebaa miTsa da zRapars Soris. maTi erTmaneTSi aRreva ar aris swori. vidre am gansxvavebebze vityodeT rames, gavarkvioT miTis mniSvneloba. ras niSnavs es sityva miTi? miTi, ufro zustad m i T o s, berZnuli sityvaa da mas bevri mniSvneloba aqvs. miTos niSnavs sityvas, naTqvams, gamonaTqvams; ambavs. miTosi iseTi ambavia, romelic mogviTxrobs RmerTebis saqmianobis Sesaxeb kacobriobis winaistoriul xanaSi. rogor Seqmnes RmerTebma es samyaro, rogor Seiqmna an gaCnda esa Tu is sagani Tu movlena samyaroSi, rogor da ratom Seqmnes RmerTebma adamiani – es yvelaferi miTosis Temaa. miTosSi RmerTebTan erTad adamianebic monawileoben. RmerTebis Seqmnialia es samyaro Tavisi kanonebiT, magram RmerTebi adamianebs utoveben samoqmedo asparezs. gamorCeuli adamianebi qmnian aucilebel sagnebs adamianuri cxovrebisTvis da adgenen aucilebel wesebs urTierTobisTvis. esec miTosis sagania. miTosi mogviTxrobs sagnebisa Tu movlenebis pirvelad Seqmnis, mopovebisa Tu SemoReba-gamoyenebis Sesaxeb. Rogorc vTqviT, xSirad aigiveben erTmaneTTan miTossa da zRapars. Ra aris zRapari? Titoeul Tqvengan waukiTxavs zRaprebi da albaT dResac kiTxulobs maT. Tu dakvirvebixarT, arc zRapris mTqmeli da arc msmeneli ar Tvlian zRapars namdvilad momxdar ambad. ,,iyo da ara iyo ra” ase iwyeba Cveulebrivi zRaprebi, ara mxolod qarTuli zRaprebi, aramed msoflios bevri xalxis zRapari. es fraza gveubneba, rom zRapris Sinaarsi moTxrobilia, rogorc momxdari ambavi, magram is arasdros momxdara. zRapari tyuilia, es icis yvelam – mTxrobelmac da msmenelmac. Tu dakvirvebixar, zRapris ambavi arasodes xdeba erT romelime konkretul qveyanaSi da romelime konkretul droSi. ,,erT dros, erT qveyanaSi iyo erTi xelmwife...” ase iwyeba zRapari. zRaparSi arc qveyanaa gansazRvruli es arc saqarTveloa, arc ruseTi, ar germania, arc romelime sxva qveyana. Arc droa gansazRvruli, ambavi arc erT saukuneSi ar xdeba, arc uZveles droSi, arc Zvelad, arc axla, aramed ganusazRvrel droSi, romelic ar aris damokidebuli Cvens droze.arc xelmwifea gansazRvruli, mas ar aqvs saxeli, arc vinaoba. xolo miTosis ambavi xdeba gansazRvrul qveyanaSi – Tu miTosi berZnulia, elinuri, ambavic saberZneTSi, eladaSi xdeba ama da am mefis dros da moqmed pirebsac berZnuli saxelebi aqvT. Tu miTosi iranulia, moqmedebis asparezic irania da moqmedi pirebic iranelebi arian. asea yvela sxva xalxis miTologiaSic. Ra droSi xdeba miTosis ambavi? Ees dro kacobriobis istoriamdeli droa, Cveni Tanamedroveobis winarewarsulia. kidev erTi niSani. zRaparSi moTxrobil ambis kvals Cven ver vxedavT da verc davinaxavT Cvens sinamdvileSi, Cvens garSemo. miTosis kvali ki Cvens yoveldRiurobaSia, Tu miTosSi moTxrobilia cecxlis aRmoCenaze, Tu rogor aRmoaCina adamianma cecxli da rogor iswavla misi gamoyeneba, amis Sedegi aqvea – Cvens yofaSi, Cven kval da kval vanTebT cecxls. miTosSi iseTi ambavia moTxrobili, romlis Sedegs TvalsaCinod xedavs adamiani. Tu miTosi mogviTxrobs pirveli wyvilis, qal-vaJis, daqorwinebis ambavs, es ambavi sarwmunoa, radgan es pirveli qorwineba grZeldeba dRes: dRemde qorwindebian qal-vaJni. Tu miTosi mogviTxrobs romelime mdinarisa  Tu  tbis gaCenis ambavs, msmenelisaTvis is damajerebelia, rac unda fantastiuri unda iyos igi. Mdinarisa Tu tbis miTosis damajereblobas adasturebs Tavad mdinare Tu tba, romelic ager, adamianis Tvalwinaa. maTi arseboba damajerebels xdis miTosSi moTxrobil ambavs.
Aai, am azriT miTosi sarwmunoa. miTosis Sinaarsi utyuari da sarwmuno iyo Zvel sazogadoebaSi. zRapari Tavidanve moklebuli iyo am utyuarobas da damajereblobas.
roca miTebs da miTologias vaxsenebT, Cveulebriv, elinuri anu berZnuli samyaro gagvaxsendeba xolme. vis ar gaugia Zveli berZeni gmiris herakles sagmiro Tavgadasavali, misi Tormeti gmiroba – Tormeti miTosi; an titan promeTes Rvawli kacobriobis sasikeTod cecxlis mopoveba; an oidipos mefis tragikuli ambavi... orfevsi da evridike, Tesevsi, persevsi, hefesto, afrodite, aresi,dionise miTologiis personaJTagan, romlebis didi xania, rac mSobliuri saxelebia yoveli ganaTlebuli adamianisTvis. maT gareSe Zalze Raribad gamoCndeboda is kultura da civilizacia, romelsac Cven, qarTvelebi, vekuTvniT. es saxelebi yofila Stamagonebeli poetebisa da mxatvrebisa, moqandakeebisa da musikosTaTvis. maT saxelebs SevxvdebiT Zvelsa da axal mwerlobaSi, poeziaS, saxviT xelovnebaSi. Zalze mdidari, mravalferovani, uaRresad mimzidveli dawarmtacia elinuri miTologia. Tavisi mniSvnelovnebis gamo evropulma kulturam mas klasikuri miTologiis saxeli arguna, magram igi ar amowuravs msoflio miTologiur samyaros. Ar arsebula dedamiwis zurgze xalxi, romelsac ar hqondes miTologia. Tu arsebobs ena, arsebobs miTebic. Bevri qveynis miTebi gvanan erTmaneTs, magram maT Soris aris gansxvavebebic. erTi da igive ambavi SeiZleba sxvadasxvagvarad iqnas gadmocemuli. Cven amaSi davrwmundebiT, roca gavecobiT Zveli SuamdinareTis, egviptis da sxva qveynebis miTologiebs.
  dagebadebaT kiTxva: qristianoba gvaswavlis,rom RmerTi erTia da is aris samyaros erTaderTi Semoqmedi. maS, saidan gaCnda mravali RmerTis rwmena, romlebic miTologiur gadmocemebSi moqmedeben rogorc saganTa Tu movlenaTa Semqmnelni? Aam kiTxvaze martivad ase SeiZleba vupasuxoT: akrZaluli nayofis RamiT adamma mxolod samoTxe ki ar dakarga, aramed RmerTis codnac. gaixseneT, rogor daemalnen adami da eva RmerTs xeebs Soris. samoTxidan gaZevebulma adamma Zebna dauwyo mas yvelgan – yvela sagansa Tu movlenaSi, mcenaresa Tu cxovelSi da yovel maTganSi aRmoaCina igi da Tayvani dauwyo. Tumca adamis modgmaSi iyvnen iseTi adamianebic, romelTac hqondaT erTi WeSmariti RmerTis rwmena da Semecneba.



gamomcemloba “logos presi”
avtorebi ©zurab kiknaZe, nana tonia 2001წ.

This entry was posted on Thursday, April 14, 2011 at 1:13 PM and is filed under . You can follow any responses to this entry through the comments feed .

0 comments

Post a Comment